Ο Αλαβάνος συνεχίζει την «άγονη ρητορεία της μικροπολιτικής ιδιοτέλειας» για το ασφαλιστικό...

Επειδή δεν είμαστε αυτιστικοί και προκατειλημμένοι πρέπει να παραδεχθούμε ότι μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν και σοβαρές φωνές που βλέπουν την πραγματικότητα και έχουν ρεαλιστικές απόψεις, τουλάχιστον σε κάποια θέματα. Δυστυχώς όμως η πλειοψηφία είναι «βιτρίνα», όπως λέει και η Παπαρήγα, και δεν αφήνει τις φωνές αυτές να αναδειχθούν.

Στελέχη του Συνασπισμού έχουν ιδρύσει έναν Όμιλο Προβληματισμού και Παρέμβασης που ονομάζεται «Αριστερά Σήμερα»-«ΑΡ. ΣΗ.». Αυτός ό όμιλος τουλάχιστον στο ασφαλιστικό εκφράζει τελείως διαφορετικές θέσεις απ' ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Πρόεδρός του ο Αλαβάνος.

Σε εισήγηση που έκανε η Ομάδα Εργασίας της ΑΡΣΗ για το Ασφαλιστικό, στις 11.12.2007 αναφέρει μεταξύ άλλων:

«Η ανάγκη για μεταρρύθμιση δεν μπορεί να αμφισβητηθεί στα σοβαρά. Όλες οι αναλογιστικές μελέτες (και εκείνες του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ) δείχνουν ότι η δαπάνη για συντάξεις ως ποσοστό του ΑΕΠ θα διπλασιαστεί σχεδόν στα επόμενα 40-50 χρόνια. Καμιά κοινωνία δεν μπορεί να αντέξει ένα τέτοιο βάρος...Η χρηματοδότηση ενός σύγχρονου συστήματος κοινωνικής προστασίας (για να μην αναφερθούμε στη χρηματοδότηση της έρευνας, της παιδείας κτλ.) συνεπάγεται ότι η δαπάνη για συντάξεις δεν μπορεί να αυξάνεται με τρόπο ανεξέλεγκτο. Η μεταφορά κονδυλίων από τις αμυντικές δαπάνες δεν σώζει την κατάσταση.

Επί πλέον, το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης είναι άδικο, πελατειακό και κατακερματισμένο: 155 ταμεία που δεν συνιστούν ένα ενιαίο, αλλά πολλά συνταξιοδοτικά συστήματα με διαφορετικούς και ετερόκλητους κανόνες. Πάσχει από έντονες ανισορροπίες μεταξύ ασφαλισμένων και ταμείων. Κύρια συνέπεια αυτού είναι ότι άτομα με ίδια κατά τα άλλα χαρακτηριστικά έχουν εντελώς διαφορετικά συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Είναι τεράστιες οι διαφορές ανάμεσα στο καθεστώς της μεγάλης πλειοψηφίας (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΤΕΒΕ, ΝΑΤ) και στο καθεστώς των «ευγενών ταμείων», είτε αυτά ασφαλίζουν ισχυρές κοινωνικές ομάδες (νομικοί, μηχανικοί, γιατροί, στρατιωτικοί) είτε τμήματα της μισθωτής εργασίας (Δημόσιο, ΔΕΚΟ, τράπεζες). Δυσμενέστεροι, επίσης, είναι οι κανόνες για τους νεότερους και για τις περισσότερες γυναίκες...το υπάρχον σύστημα δεν υπηρετεί την κοινωνική αλληλεγγύη με τη μέριμνα του κράτους...Επίσης, όπως δείχνουν τα ανεξέλεγκτα ελλείμματα που κληροδοτεί στις επόμενες γενεές εργαζομένων, το υπάρχον σύστημα υποσκάπτει αντί να προάγει την αλληλεγγύη των γενεών.

...Για όποιον ενδιαφέρεται για μια λύση του ασφαλιστικού που να είναι δίκαιη κοινωνικά, αυτό δεν μπορεί παρά να σημαίνει διάλογος για όλα και με όλους – ακόμη και με μια κυβέρνηση που...δυσκολεύεται να πείσει την κοινή γνώμη να την εμπιστευτεί. Αντίθετα, όποιος αρνείται την ανάγκη μεταρρύθμισης και διαλόγου, όποιος υπερασπίζεται το σημερινό άδικο και χρεοκοπημένο σύστημα συντάξεων, κάκιστες υπηρεσίες παρέχει στους εργαζόμενους, σημερινούς και αυριανούς. Μια τέτοια αρνητική στάση επιτείνει τη σύγχυση αντί να φωτίζει το ζήτημα, αποσιωπά αλήθειες και αναπαράγει παλαιούς μύθους...»

Σε συνάντηση - συζήτηση της ΑΡΣΗ για το Ασφαλιστικό, στις 28 Ιανουαρίου 2008, «οι ομιλητές (Γιάννης Μπασιάκος, Ελίζα Παπαδάκη και Μάνος Ματσαγγάνης) καθώς και η συζήτηση που ακολούθησε επιβεβαίωσαν πως η μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού επείγει και από τη σκοπιά της βιωσιμότητας (αλληλεγγύη των γενών) και από τη σκοπιά της ισονομίας (κοινωνική αλληλεγγύη)...η αρνητική στάση του αντικυβερνητικού μπλοκ, η άγονη ρητορεία της μικροπολιτικής ιδιοτέλειας κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, καθώς και ο αντικοινωνικός συντεχνιασμός των βολεμένων της τωρινής κατάστασης, επιτείνουν τη σύγχυση αντί να φωτίζουν το ζήτημα, αποσιωπούν αλήθειες και αναπαράγουν παλαιούς μύθους...αποσιωπούν και δεν καλλιεργούν υπάρχουσες προτάσεις προς την κατεύθυνση της ισονομίας των ασφαλισμένων και τη συγκράτηση των ελλειμμάτων.»

Σε αντίθεση δε με την «αρνητική στάση» και την «άγονη ρητορεία της μικροπολιτικής ιδιοτέλειας» του Αλαβάνου και τον «αντικοινωνικό συντεχνιασμό των βολεμένων» της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ διατυπώθηκε και πρόταση. «Συγκεκριμένα, προτάθηκε ο συνδυασμός βασικής και ανταποδοτικής σύνταξης, ένα μεικτό σύστημα, το οποίο:

- Διανέμει εξίσου την κρατική χρηματοδότηση, συγκεντρώνοντάς την σε μία Σύνταξη του Πολίτη, η οποία παρέχει μια κοινή εισοδηματική βάση σε κάθε ηλικιωμένο, ανεξαρτήτως εισφορών, και επιπλέον
- Παρέχει Συμπληρωματική Σύνταξη ανάλογη με το ποσό των εισφορών που καταβλήθηκαν στη διάρκεια του εργάσιμου βίου από τον ασφαλισμένο και τον εργοδότη του, διατηρώντας άθικτη την ανταποδοτικότητα των εισφορών (προϋπόθεση για τη δραστική μείωση της συναινετικής εισφοροδιαφυγής).»

Δεν ξέρω κατά πόσον η πρόταση είναι εφικτή, δεν είμαι εξάλλου και ειδικός, αλλά οι επιμέρους ομιλίες είχαν μεγάλο ενδιαφέρον. Στην εισήγησή του «Για μια αριστερή μεταρρύθμιση των συντάξεων…», ο Μάνος Ματσαγγάνης, αναφέρθηκε και σε μερικά τεχνικά χαρακτηριστικά του ασφαλιστικού:

«· Οι ενισχύσεις των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης από το κράτος, με τη μορφή είτε επιχορηγήσεων είτε «κοινωνικών πόρων», ανέρχονται σε 4% του ΑΕΠ (ένα τρίτο της συνολικής δαπάνης για συντάξεις). Πώς κατανέμεται αυτό το ποσό; Σε απόλυτους όρους η μερίδα του λέοντος πηγαίνει στο ΙΚΑ, τον ΟΓΑ και το ΝΑΤ. Σε σχετικούς όρους (λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος κάθε ταμείου) ευνοούνται οι ασφαλισμένοι στα ταμεία των ΔΕΚΟ, του Τύπου, των ελευθερίων επαγγελμάτων (ΤΣΑΥ, Νομικών και ΤΣΜΕΔΕ – που εισπράττει 1% του προϋπολογισμού των δημοσίων έργων).

· Η ηλικία συνταξιοδότησης στο Δημόσιο, στα ταμεία των ΔΕΚΟ και τραπεζών μπορεί να είναι κατά 10 (ακόμη και 15) έτη χαμηλότερη από ό,τι π.χ. στο ΙΚΑ, εκτός για όσους υπάγονται στα ΒΑΕ (βλ. παρακάτω). Οι γυναίκες με ανήλικα παιδιά (δηλ. 16 ή 17 ετών) μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στα 50 ή ακόμη και νωρίτερα, δήθεν για την προστασία της μητρότητας.

· Ακόμη και στο ΙΚΑ το 40% των ασφαλισμένων (σε μια χώρα χωρίς βαριά βιομηχανία) υπάγεται στο καθεστώς των ΒΑΕ, και έτσι συνταξιοδοτείται 5 έτη νωρίτερα με πλήρη σύνταξη. Η λίστα με τα σχετικά επαγγέλματα προκαλεί θυμηδία: συνοδοί εδάφους, παρουσιαστές τηλεόρασης, κομμωτές, σερβιτόροι κ.ά. Μάλιστα, με το νόμο Ρέππα το καθεστώς αυτό επεκτείνεται και στον δημόσιο τομέα (κτηνίατροι, δεσμοφύλακες, συντηρητές έργων τέχνης). Θυμίζω ότι τα ΒΑΕ είναι ένα είδος «αποζημίωσης» για το χαμηλότερο προσδόκιμο επιβίωσης (π.χ. μεταλλωρύχοι). Αμφιβάλλω αν υπάρχει έστω και ένας κτηνίατρος ή κομμωτής που να φοβάται ότι θα ζήσει λιγότερο επειδή είναι κτηνίατρος ή κομμωτής. Εν τω μεταξύ, στις οικοδομές, στα δημόσια έργα και αλλού συνεχίζουν να πεθαίνουν κάθε χρόνο δεκάδες εργαζόμενοι, αλλά αυτοί είναι ξένοι και ανασφάλιστοι – άρα για αυτούς δεν μιλά κανείς.

...Όπως είχε πει πριν 5 χρόνια η τότε Ευρωπαία Επίτροπος Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (Σ.Σ. εννοεί την Διαμαντοπούλου): «Στην εκλογική μου περιφέρεια υπάρχουν τα εργοστάσια της ΔΕΗ. Εκεί μπορεί να συναντήσετε τρεις εργάτες να δουλεύουν μαζί. Ο πρώτος είναι μόνιμος υπάλληλος της ΔΕΗ: θα συνταξιοδοτηθεί στα 50 και θα παίρνει σύνταξη 1.800 ευρώ το μήνα. Ο δεύτερος είναι υπάλληλος του υπεργολάβου: θα συνταξιοδοτηθεί στα 65 και θα παίρνει σύνταξη 375 ευρώ το μήνα. Ο τρίτος, και αυτός υπάλληλος του υπεργολάβου, είναι μετανάστης: κάποτε θα ‘συνταξιοδοτηθεί’, με την έννοια ότι θα σταματήσει να δουλεύει, όμως δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα πάρει ποτέ σύνταξη.»
...
«Το κύριο πρόβλημα με τα συνδικάτα της χώρας μας είναι η στρεβλή αντιπροσώπευση των εργαζομένων από αυτά. Η αναντιστοιχία έχει διάφορες διαστάσεις :

· Μεταξύ κλάδων της οικονομίας: η ΟΤΟΕ και τα συνδικάτα των ΔΕΚΟ ελέγχουν 28% των συνέδρων, 29 στα 45 μέλη ΔΕ της ΓΣΕΕ, 9 στα 15 μέλη ΕΓ και 6 στα 8 μέλη του προεδρείου (στοιχεία 2007), παρότι οι κλάδοι των τραπεζών και της κοινής ωφέλειας απασχολούν μόλις το 8% των μισθωτών (εκτός μονίμων δημοσίων υπαλλήλων που οργανώνονται στην ΑΔΕΔΥ). Η άλλη όψη του νομίσματος είναι ότι η συνδικαλιστική πυκνότητα στον υπόλοιπο ιδιωτικό τομέα είναι γύρω στο 10%.»
...
«· Τέλος, μεταξύ ασφαλιστικών ταμείων: παρότι ως γνωστόν το ΙΚΑ ασφαλίζει πάνω από 90% των μισθωτών εκτός μονίμων δημοσίων υπαλλήλων, το ποσοστό των μελών της ΔΕ της ΓΣΕΕ που είναι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ δεν υπερβαίνει το 30%.

Όλα αυτά έχουν δύο κρίσιμες συνέπειες. Πρώτον, η εικόνα του μέσου συνδικαλιστή όλο και λιγότερο μοιάζει με την εικόνα του μέσου μισθωτού...

...όσα είπαμε σήμερα είναι προορισμένα να παραμείνουν ασκήσεις επί χάρτου όσο εξακολουθεί να κυριαρχεί η διασταύρωση ακραίου κοινωνικού εγωισμού και καταγγελτικής ρητορείας που στη χώρα μας περνιέται για αριστερή πολιτική...»

Στην ίδια συνάντηση της ΑΡΣΗ έγινε και μια σύγκριση των ελληνικών συντάξεων με τις άλλες χώρες του ΟΟΣΑ όπου ακούστηκαν οι εξής αλήθειες:

«Προκειμένου να συγκριθούν οι όροι συνταξιοδότησης μεταξύ διαφορετικών χωρών χρειάζεται μια ενιαία αφετηρία. Στην έκθεση του ΟΟΣΑ που ανέφερα στην αρχή η αφετηρία είναι ένας ασφαλισμένος μισθωτός που εργάζεται από τα 20 ως τα 65 του χρόνια. Ο πρώτος δείκτης που εξετάζεται εκεί είναι το ακαθάριστο ποσοστό αναπλήρωσης, δηλαδή το ύψος της ακαθάριστης σύνταξης που θα λάβει σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία αυτός ο μισθωτός σε σχέση με τις τελευταίες ακαθάριστες αποδοχές του. Ο μέσος μισθωτός στις 30 χώρες του ΟΟΣΑ θα πάρει σύνταξη ίση με το 58,7% των τελευταίων αποδοχών του. Και εδώ έρχεται μια εντυπωσιακή διαπίστωση: Από όλες τις χώρες το υψηλότερο ακαθάριστο ποσοστό αναπλήρωσης το έχει ο Έλληνας που θα πάρει σύνταξη το 95,7% των τελευταίων αποδοχών του. Ο μέσος Ισπανός θα πάρει 81,2%, ο Ιταλός 67,9%, ο Πορτογάλος 54,3%, για να ξεκινήσουμε από τη Νότια Ευρώπη...ο μέσος Σουηδός και ο μέσος Φινλανδός θα πάρουν σύνταξη 63,7% ο πρώτος και 63,4% ο δεύτερος των τελευταίων αποδοχών τους. Ο Γάλλος 51,2%, ο Βέλγος 40,7%, ο Γερμανός 39,9%, ο Ιρλανδός 38,2%, τέλος ο Βρετανός μόλις 34,4% των τελευταίων αποδοχών του. Πάντα κορυφαίο και ακόμα πιο θεαματικό είναι το ελληνικό καθαρό ποσοστό αναπλήρωσης, η καθαρή σύνταξη που θα λάβει κάποιος ως ποσοστό των καθαρών τελευταίων αποδοχών του: φθάνει σε μας το 111,1%, και ο λόγος είναι ότι στις συντάξεις δεν επιβάλλονται εισφορές κοινωνικής ασφάλισης όπως στους μισθούς.

Τέλος, μία ακόμα σύγκριση παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον: αφορά στο λεγόμενο «πλούτο συντάξεων», δηλαδή στο πολλαπλάσιο των τελευταίων ετήσιων αποδοχών του που λαμβάνει ο συνταξιούχος ως το τέλος της ζωής του...Τον μέσο πλούτο των συντάξεων μετέτρεψε ο ΟΟΣΑ σε δολάρια για το 2004 και εκεί βλέπουμε στη χώρα μας να αντιστοιχούν 306.000 δολάρια για τους άνδρες και 358.000 δολάρια για τις γυναίκες. Τα ποσά αυτά είναι σαφώς υψηλότερα από της Ιταλίας, 271.000 και 293.000 δολάρια, και της Ισπανίας, 278.000 και 352.000 δολάρια, οι οποίες έχουν κατά κεφαλήν εισόδημα παραπλήσιο με το δικό μας. Είναι επίσης υψηλότερα και από αρκετά πλουσιότερες χώρες, όπως η Ιρλανδία, 217.000 και 259.000, το Βέλγιο, 248.000 και 318.000, η Βρετανία, 224.000 και 264.000.»

Όλα τα παραπάνω είναι σίγουρο ότι τα ξέρει και ο κύριος Αλαβάνος αλλά αυτός μάλλον βρίσκεται στη «διασταύρωση ακραίου κοινωνικού εγωισμού και καταγγελτικής ρητορείας που στη χώρα μας περνιέται για αριστερή πολιτική...» οπότε μάλλον θα συνεχίσει την «άγονη ρητορεία της μικροπολιτικής ιδιοτέλειας».

Πληροφοριακά να πούμε ότι Πρόεδρος του Δ.Σ. της ΑΡΣΗ, που εκλέχθηκε στις πρόσφατες εκλογές του Δεκεμβρίου 2007, είναι ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης και
Αντιπρόεδρος η Μαρία Ρεπούση...